ΒΟΧ
Μουσική παράσταση βασισμένη στην Τζένη Βάνου είναι στα άμεσα σχέδια του Δημήτρη Παπαδημητρίου και της Φωτεινής Δάρα. Τα παιδιά της αξέχαστης ερμηνεύτριας έχουν ήδη δώσει τη συγκατάθεσή τους.
Η Αθηνά Ρηγοπούλου, κόρη της αξέχαστης Τζένης Βάνου, μιλάει για άγνωστες πτυχές από τη ζωή της μητέρας της με την οποία ζούσε μαζί ως τα τριάντα της χρόνια. Σύντομα θα κυκλοφορήσει CD με ανέκδοτα τραγούδια της Τζένης Βάνου, ενώ ήδη ετοιμάζεται η βιογραφία της από την αδερφή της.
Από την Κατερίνα Παπαγεωργίου
«Η μαμά ήταν απλή και πολύ χαμηλών τόνων, ποτέ δεν εκμεταλλεύτηκε το τεράστιο όνομα που είχε δημιουργήσει μέσα από τις επιτυχίες της, παράλληλα όμως ήταν πολύ δυναμική, ενίοτε και σκληρή, ίσως γιατί ένιωθε μεγάλη ανασφάλεια, καθώς είχε χωρίσει με τον μπαμπά όταν εγώ ήμουν δυο χρόνων και ο αδερφός μου, ο Μιχάλης, τεσσάρων. Από τότε δεν είχαμε επαφές μαζί του. Έτσι εκείνη ένιωθε την ανάγκη να είναι για μας μητέρα και πατέρας».
Η Αθηνά Ρηγοπούλου, που εδώ και 14 χρόνια είναι παντρεμένη με τον τραγουδιστή Κωνσταντίνο Εμμανουήλ, τον οποίο της είχε γνωρίσει η Τζένη Βάνου, ζούσε μαζί με τη μητέρα της μέχρι τα τριάντα της. Στις συναυλίες όπου ερμηνεύει τραγούδια της αξέχαστης ερμηνεύτριας εντυπωσιάζει με την ομοιότητα της φωνής της, την εγκαρδιότητα και την απλότητά της, στοιχεία που χαρακτήριζαν και τη μητέρα της.
«Δεν βάζω τίποτα από τη δική μου προσωπικότητα όταν σε συναυλίες τραγουδάω επιτυχίες της μητέρας μου, αφήνομαι να ακολουθώ τη δική της ερμηνεία, δεν μου βγαίνει αλλιώς. Άλλωστε, κάθε φορά έχω τη φωνή της στο μυαλό μου, είναι κάτι που μου έχει γίνει βίωμα, σαν να την ακούω εκείνη την ώρα, σαν να μην έχει φύγει ποτέ από κοντά μου».
Η Αθηνά είναι δασκάλα αγγλικών, μια δουλειά που λατρεύει. Με το τραγούδι ασχολείται επαγγελματικά από τα 25 της χρόνια, ενώ ο αδερφός της, ο Μιχάλης, από τα 21 του έκανε δεύτερη φωνή πλάι στην Τζένη Βάνου. «Μόνον εσύ και ο Γιάννης Βογιατζής μπορείτε να τα καταφέρετε τόσο καλά», του έλεγε εκείνη, που είχε τη συνήθεια το ίδιο τραγούδι να το ερμηνεύει κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο.
«Η μαμά», θυμάται η Αθηνά, «έκλαιγε τις περισσότερες φορές όταν τραγουδούσε, καθώς πολύ συχνά συνέδεε το τραγούδι που έλεγε με τα προσωπικά της, ήθελε να ζει 100% ό,τι τραγουδούσε, γι’ αυτό και ήθελε να είναι πάντα ερωτευμένη».
Η ίδια δήλωνε πως όλη της η ζωή είναι ένα δυνατό μελό. Συνήθιζε να γράφει στίχους;
«Όχι, θυμάμαι όμως πως όταν της δώσανε να πει το τραγούδι “αν είναι η αγάπη αμαρτία”, άλλαξε η ίδια έναν στίχο. Συγκεκριμένα, η πρώτη στροφή έλεγε “αν είναι η αγάπη αμαρτία, θα βγω να το φωνάξω στην πλατεία”, οπότε η ίδια, βρίσκοντας αστείο αυτόν τον στίχο, πρότεινε το “θα βγω να το φωνάξω με λατρεία”».
Τι συμβουλές σού έδινε για να γίνεις μια καλή τραγουδίστρια;
«Μου επαναλάμβανε πολύ συχνά: “Τα λες πολύ ωραία και σωστά, αλλά βάλε περισσότερο συναίσθημα στη φωνή σου, ξέχνα τις νότες κι ας κάνεις φάλτσο, άσε την ψυχή σου να μιλήσει”».
Τραγουδούσε στο σπίτι;
«Όχι, ποτέ. Άλλωστε, την εποχή που ο Μιχάλης και εγώ ήμασταν παιδιά, εκείνη κουραζόταν αφάνταστα, καθώς δούλευε στα μαγαζιά επτά ημέρες την εβδομάδα ως τα ξημερώματα. Τις ώρες που ήταν στο σπίτι απέφευγε ακόμα και να μιλήσει για να μπορεί να ξεκουράζει τη φωνή της. Τραγουδάγαμε όμως και οι τρεις μας όταν ταξιδεύαμε με το αυτοκίνητο σε μέρη όπου είχε συναυλίες, σιγοντάροντας τους αγαπημένους της τραγουδιστές που ακούγαμε από κασέτες, Μπάρμπαρα Στρέιζαντ, Στιβ Γουόντερ, Έλα Φιτζέραλντ».
Θύμα πολλών απατεώνων
Η Τζένη Βάνου, τις ώρες που ήταν στο σπίτι, είχε μια φοβερή μανία με την καθαριότητα.
«Πάντα έβρισκε έναν λόγο για σιγύρισμα», θυμάται η Αθηνά, «κι ας είχε ξεθεωθεί την προηγούμενη ημέρα στην κούραση τακτοποιώντας το σπίτι. Κάθε που ξημέρωνε το έβρισκε και πάλι βρόμικο».
Ποιος ήταν ο αγαπημένος της χώρος;
«Η κουζίνα. Από την ώρα που ξύπναγε έκανε τον καφέ της, συνέχιζε με τις πασιέντζες της, στη συνέχεια με την προετοιμασία του φαγητού. Το μεσημέρι ίσα ίσα που κοιμόταν, το πολύ για δύο ώρες, πάντα με ωτασπίδες, για να ξεκουραστεί πριν ξεκινήσει για τη δουλειά».
Υπήρχαν πράγματα που τη φόβιζαν;
«Ήταν προληπτική και φοβόταν τα πάντα, έτρεμε επίσης τη γρουσουζιά. Κάποια εποχή έπεσε θύμα πολλών απατεώνων που τη βεβαίωναν πως θα της πουν το μέλλον διαβάζοντας τον καφέ και τα χαρτιά. Την πιέσαμε πολύ για να πάψει να πιστεύει σ’ αυτές τις ιστορίες».
Με τα χρήματα τι σχέση είχε;
«Ήταν πάντα πιστή στον λόγο της, σε σημείο να αγνοεί ολότελα το χρήμα. Όταν την καλούσαν για μια δουλειά, από ανασφάλεια τη δεχόταν αμέσως χωρίς συμβόλαια και χαρτιά, απλά στο μιλητό. Παρ’ όλα αυτά αρνιόταν όλες τις επόμενες προτάσεις που ακολουθούσαν, μολονότι οι αμοιβές που της προσφέρονταν ήταν εντυπωσιακές, δέκα φορές μεγαλύτερες από το ποσόν που είχε κλείσει, πάντα σεβόταν τις συμφωνίες που έκανε, έστω κι αν τελικά ήταν εις βάρος της».
Αγαπημένοι της φίλοι και μεγάλοι έρωτες
Πώς της άρεσε να διασκεδάζει;
«Μαζεύονταν φίλοι της στο σπίτι και έπαιζαν χαρτιά. Θυμάμαι, ερχόταν ο Γιάννης Πάριος, η Χαρούλα Αλεξίου και πολλοί ακόμα καλλιτέχνες. Η ίδια δεν είχε ρέντα, αλλά λάτρευε τα τυχερά παιχνίδια, μέχρι και την “Αγωνία”, που έπαιζε μαζί μας για ώρες. Τα τελευταία χρόνια, η μεγάλη της αδυναμία ήταν η μπιρίμπα, που έπαιζε με τρεις φίλες της που έρχονταν σπίτι. Ανάμεσά τους και η αγαπημένη της Ζωή Κουρούκλη. Ανάμεσα στους φίλους της ήταν βέβαια και ο Τόλης Βοσκόπουλος, ο οποίος τη βοήθησε αφάνταστα σε εποχή που μεσουρανούσε το λαϊκό τραγούδι, με την άνεργη τότε μητέρα μου να πιστεύει πως κάπου η καριέρα της είχε τελειώσει, καθώς ήταν γεννημένη όπως νόμιζε για το ελαφρό τραγούδι και την τζαζ. Ο Τόλης τη διαβεβαίωσε πως μια Τζένη Βάνου μπορεί να τραγουδήσει τα πάντα, την πήγε για συμβόλαιο, έγραψε ο ίδιος τη μουσική στη μεγάλη της επιτυχία “Αγόρι μου”, την έβγαζε πάντα μπροστά όταν τραγουδούσαν μαζί σε κέντρα κι ας ήταν αυτός η μεγάλη φίρμα, έλεγε πως η μαμά είναι από τα αντράκια της δουλειάς».
Δεν υπήρχε σύντροφος στη ζωή της;
«Ο τελευταίος που έζησε πλάι του ήταν ο Γιώργος Κρομμυδόπουλος, καπνέμπορος από τη Θεσσαλονίκη, με τον οποίο μοιράστηκε, χωρίς να παντρευτούν, μια απίστευτα μεγάλη αγάπη για 16 ολόκληρα χρόνια.
Ήταν ο μοναδικός μεγάλος έρωτας της ζωής της;
«Δεν το γνωρίζει κανείς, αλλά στα νιάτα της η μητέρα μου, πριν γνωριστεί ακόμα με τον πατέρα μας, είχε ερωτευτεί τρελά έναν διάσημο μουσικό εκείνης της εποχής, κι αυτός ήταν ο πρώτος της μεγάλος έρωτας για τον οποίο δεν μίλησε ποτέ σε κανέναν».
Η μεγαλύτερη καταστροφή
Όσο ήταν μικρή η Τζένη Βάνου είχε μια πολύ δύσκολη ζωή, καθώς ως παιδί χωρισμένων γονιών, της είχε επιβληθεί από τον πατέρα της να μη βλέπει από τα δυο της χρόνια παρά μονάχα μία φορά τον μήνα τη μητέρα της, που στο μεταξύ είχε ξαναφτιάξει τη ζωή της. Η ίδια, νομίζοντας πως η μητρική απουσία οφειλόταν σε αδιαφορία και απόρριψη, είχε προσπαθήσει στα 14 της, εποχή που ζούσε με τον πατέρα της και τη μητριά της, να αυτοκτονήσει. Από εκείνο το σημείο και μετά η πατρική αυστηρότητα περιορίστηκε, οπότε μπορούσε πλέον να βλέπει τη μητέρα της συχνότερα. Θα μπορούσε να πει κανείς πως αυτή η οικογενειακή τραγωδία ήταν ό,τι χειρότερο έζησε η Τζένη Βάνου στα παιδικά και εφηβικά της χρόνια. Η δεύτερη μεγάλη καταστροφή ήρθε για εκείνη το 2008, όταν αναγκάστηκε για οικονομικούς λόγους να πουλήσει το διαμέρισμά της στη Νέα Σμύρνη, που υπεραγαπούσε.
Μέχρι τότε, θυμάται η Αθηνά, τα χρήματά της τα ξόδευε για τα παιδιά της, για το σπίτι της και για κόσμο που βοηθούσε. Δεν αγαπούσε πολύ τον εαυτό της. Όταν μια δουλειά δεν πήγαινε καλά, εκείνη πλήρωνε από την τσέπη της τους μουσικούς, ενώ μπορούσε να το αποφύγει. Της άρεσε γενικά να δίνει χωρίς να βάζει ποτέ τίποτα στην άκρη, κι αυτό τελικά το πλήρωσε. Ο μεγαλύτερος πόνος της ήταν που αναγκάστηκε τελικά για να ξεχρεώσουμε να πουλήσει το 2008 το σπίτι μας, το οποίο είχε φτιάξει και φρόντιζε με απίστευτο μεράκι. Ήταν η εποχή που είχε μεγαλώσει και πλέον είχε σταματήσει να δουλεύει, κάτι που επίσης την πλήγωνε. Την επόμενη χρονιά ανοίξαμε ένα μίνι μάρκετ στη γειτονιά, που μέχρι το 2010 πήγαινε καλά, η μητέρα μας ερχόταν συχνά και καθόταν στη μικρή αυλή που είχαμε μιλώντας με τον κόσμο. Δυστυχώς, με το πρώτο μνημόνιο, ο τζίρος έπεσε 70%, οπότε το 2011 αναγκαστήκαμε να το κλείσουμε».
Ένα βιβλίο για τη ζωή της
Όσο ζούσε η Τζένη Βάνου (πέθανε από καρκίνο το 2014) είχε την ευτυχία να χαρεί από τη μια τα εγγονάκια της και από την άλλη τις ατέλειωτες συζητήσεις με τα παιδιά της.
«Της άρεσε να μιλάει με τις ώρες για τη ζωή της», θυμάται η Αθηνά, «κρίμα που δεν θέλησε ποτέ να γράψει την αυτοβιογραφία της. Εννοείται πως της το είχαν προτείνει πολλοί, εκείνη όμως που ήταν προληπτική, κάθε φορά που της το έλεγαν απαντούσε “απαπαπαπά, γιατί πέθανα για να γραφτεί η ζωή μου;”. Φοβόταν πως ένα τέτοιο βιβλίο θα την έφερνε πιο κοντά στον θάνατο. Σήμερα πάντως, η αδερφή της, Ιωάννα Βραχνού, ξεκινάει να γράφει για εκείνη, κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα από την οικογένειά της όλα όσα έζησε η Τζένη Βάνου, που αξίζει να υπογραμμιστεί πως ξεκίνησε την καριέρα της με επιτυχίες του Μίμη Πλέσσα. Παράλληλα πρόκειται σύντομα να κυκλοφορήσει ένα CD με ανέκδοτα τραγούδια της, τα οποία ερμήνευε σε νεαρή ηλικία στην κρατική ραδιοφωνία, ενώ ο Δημήτρης Παπαδημητρίου με τη Φωτεινή Δάρα πρόκειται –και ήδη ο αδερφός μου και εγώ έχουμε δώσει την άδειά μας– να ανεβάσουν μιούζικαλ βασισμένο στην Τζένη Βάνου».
Φωτογραφίες από οικογενειακά άλμπουμ της Τζένης Βάνου
Από Κατερίνα Παπαγεωργίου
Η Τζένη Βάνου κρατάει στην αγκαλιά της το πρώτο της παιδί, τον Μιχάλη, και μια ανθοδέσμη. Πλάι της ο Τέρης Χρυσός και αριστερά της ένας οικογενειακός φίλος.
Με την καλή της φίλη, Νάνα Μούσχουρη, και οικογενειακούς φίλους.
Στην πίστα με τον Τόλη Βοσκόπουλο.
Ντουέτο με τη Μαρινέλλα.
Η Τζένη Βάνου ανάμεσα στον Μίμη Πλέσσα και τον σύζυγό της.
Τρεις ηθοποιοί που η Αθηνά δεν θυμάται τα ονόματά τους.
Πορτρέτο της Τζένης.
Ενσταντανέ από τον γάμο της.
Στην αγαπημένη γωνιά του σπιτιού της.
Η Τζένη Βάνου με το μικρόφωνο στο χέρι, έτοιμη να ξεκινήσει το πρόγραμμα.
Στο γραφείο της, από τις ωραιότερες γωνιές του σπιτιού της.
Πορτρέτο από τα νεανικά της χρόνια.
Αγκαλιά με τον Τόλη Βοσκόπουλο.
Η Τζένη σ’ ένα αγαπημένο της έγχρωμο πορτρέτο.